Dişçiye Gitme Korkusu Terapisi
Dişçiye Gitme Korkusu yada dişçi korkusu olarak ta halk arasında tabir edilen durumdur. Üzülmeyin Emdr terapisi ile diş dokturuna gitme korkusu tedavisi giderilebilmektedir.
Dişçiye giderken korku veya kaygı İle mücadele mi ediyorsunuz?
Dişçi Korkusuna EMDR Çözümü
Dişçiye giderken heyecanlanma, endişe hali ile mücadele ediyorsanız muhtemelen önceden gittiğiniz bir randevuda sizi zorlayan bir deneyim edinmiş olabilirsiniz ya da dişçiye gidince başınıza gelebilecek olumsuz bir senaryoya olan inancınız da bu korkuya kapılmanıza neden olabilir.
Dişçiye yönelik korku ve fobilerin diğer belirtileri:
- Dişçi randevularını planlamaktan ya da planlı randevuya gitmekten kaçınma.
- Sadece dişçiye gitme düşüncesi ile fiziksel olarak hasta hissetme.
- Dişçi randevusundan önceki gecede uykuya dalmakta güçlük.
- Dişçi ofisinin bekleme odasında gergin hissetme.
- Muayene esnasında kullanılacak olan malzemelerin ağızda olmasından ya da ağızda olacağını düşünmekten aşırı derecede rahatsızlık hissetme.
- İğneden, anestezi etkisinden, aşıdan korkma.
Eğer dişçiye olan ziyaretler sancılı bir süreç ise ve korku duygusunu tetikliyorsa merak etmeyin yalnız değilsiniz. Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre insanların % 10-15’i sırf bu kaygıdan dolayı dişçiye gitmekten kaçınmakta.
Bu dişçi korkusunun kaynağını merak ediyor olabilirsiniz. Birçok insan gibi muhtemelen sizin de dişçide deneyimlediğiniz erken yaş travmanız olabilir. Örneğin;
- Acı verici ya da rahatsız edici dişe müdahale.
- Yeterince uyuşturulmadan dişe yapılan müdahale.
- Bir dişçi tarafından korkuyla dalga geçilmesi-gülünmesi sonucu doğan utanma hissi.
- Müdahale esnasında umutsuz ve kontrol dışında hissedilmesi.
Dişçide gerçekleşmiş bir travmatik deneyim dışında da kaygıyı tetikleyen durumlar söz konusu olabilir.
- Anksiyete veya panik bozukluk.
- Klostrofobi, agorafobi veya herhangi bir fobi türü.
- Bir otorite figürü tarafından fiziksel ya da duygusal istismara maruz kalmış olmak.
- Çocuklukta cinsel istismara maruz kalmış olmak.
- Kontrolünüzün dışına çıkmış herhangi olumsuz bir deneyim.
- Küçük yaşta dişçi ile ilgili korkunç hikâyeler duymuş olmak.
- Hasta olarak dişlerin görüntüsünden/ağız kokusundan dolayı çekinmek.
Açıkçası dişçiden korkmakve kaçınmak, muayeneye gitmemek uzun dönemli bir çözüm değildir çünkü ağızda oluşan en ufak problem zamanla büyüyüp bedenin bütününü etkileyebilir. Bugüne kadar yapılan birçok araştırma gösteriyor ki diş problemleri ile kalp rahatsızlıkları, inme, şeker hastalığı, gebelik dönemi oluşan rahatsızlıklar arasında direkt bir ilişki bulunmakta.
Dişçi fobisi, dişçi korkusu ve dişçi anksiyetesi gelişiminde travmatik deneyimler önemli rol oynamaktadır.
Kimi zaman doktor muayenesi öncesi ufak bir stres yaşanabilir. Önemli olan anlık stres mi yaşanıyor yoksa travmatik bir deneyim tetiklenip kaygıyı mı arttırıyor fark edebilmek. Strese sokan bir durum ile travmatik deneyim arasındaki en belirgin fark ise, travmanın oldukça zorlayıcı bir deneyip olup sinir sisteminde kilitli kalmasıdır. Yani geçmiş travmatik bir deneyiminiz bulunmaktaysa (ya da bağlantılı başka travmalar) dişçiye gittiğinizde ya da gitmeyi düşündüğünüzde olaya yönelik çözümlenmemiş duygularınız, anılarınız kolaylıkla tetiklenir.
Dişçi korkusunu yenmek için elbet yapılabilecek çalışmalar mevcuttur.
- Bugünkü dişçi korkusunu besleyen geçmiş travmatik deneyimlerin analiz edilmesi ve çalışılması.
- Kaygıya neden olan güncel tetikleyicileri nötr hale getirilmesi.
- Dişçi ziyaretleri için olumlu şablonların oluşturulması ve “sakinim, kontroldeyim, iyiyim” gibi pozitif düşüncelerin güçlendirilmesi.
İlk amaç dişçi korkusunu besleyen travmatik anıların duyarsızlaştırılması. Bunun için EMDR Terapisi kullanılmaktadır.
Ardından korkuyu aktif hale getiren tetikleyicilerin duyarsızlaştırılması gelmektedir. Tetikleyiciler bir obje, kişi, yer olabilir. Örneğin dişçi ofisi, dişçinin kendisi, dişçideki koku gibi.
Üçüncü aşama dişçiye yapılacak ziyaretler için pozitif düşünce ve duyguların güçlendirilmesidir. EMDR sayesinde pozitif duyumlar yerleştirilerek dişçi ziyaretine ön hazırlık sağlanmış olmaktadır.
Dişçiye yönelik korku, kaygı geliştirmiş birçok kişi bunun aşılamaz bir problem olduğunu düşünür. Fakat EMDR terapisi izmir ile kişinin geçmiş travması duyarsızlaştırıldığında, tetikleyicileri ortadan kalktığında ve pozitif düşünce-duyumlar yerleştirildiğinde var olan irrasyonel kaygı tedavi edilebilmektedir.
EMDR İle Dişçi Korkusunu Tedavi Etme
“EMDR İle Dişçi Korkusunu Tedavi Etme” Üzerine Yapılmış Bir Araştırma…
EMDR’ın dişçi korkusu üzerindeki etkisini araştıran A. De. Jongh, H.J.M. van den Oord ve E. ten Broeke oldukça pozitif sonuçlar elde etmiştir.
Amsterdam da yürütülen bu çalışmaya katılan 4 gönüllü kişi DSM 4 kriterleri altında spesifik fobi grubuna dahildir.
- bütün katılımcılar diş tedavisinde kullanılacak malzemelere yönelik ya da tedavinin kendisine yönelik güçlü korku hissetmektedir. Bu yüzden de birkaç yıldır dişçi randevularından kaçınmaktadır.
- diş tedavisi olamama günlük sosyal hayatı etkilemeye başlamakta.
- katılımcılar verdikleri tepkinin ne kadar mantıksız olduğunu belirtmektedir.
Katılımcıların fobileri yaşanmış geçmiş travmatik deneyimden kaynaklı olsa da hiç birinde TSSB (travma sonrası stres bozukluğu) olmadığı belirlenmiştir. Kısacası dört katılımcıda dişçi korkusu dışında başka hiçbir fobi bulunmamakta ve bu çalışmadan önce de korkularına yönelik hiçbir tedavi almamıştır.
Katılımcılar
Mark, 24 yaşında bir erkek ve dişçi korkusunun yoğunlaştığı nokta çekem işlemleri. Korkusu 5 yıl önce bir dişçi tarafından 2 dişi çekildiğinde başlamış. Yapılan lokal anestezi etkisini göstermemiş ve işlem esnasında yapılan bütün acı müdahaleleri hissetmiş. Olayın geleceğe yansımasındaki sebep ise müdahalede duyduğu kırılan kemik sesine dişçinin hiçbir tepki vermemesi ve sanki hiçbir şey olmamış gibi işlemi yapmaya devam etmesi. Bu deneyimden sonra bir daha dişçiye gidemeyecek kadar korkmuş. Fakat yakın gelecekte yirmilik dişler için tekrardan muayene koltuğuna oturması gerekecek.
Carly, 39 yaşında bir kadın ve 30 yıldır diş tedavisine duyduğu yoğun korkusu ile yaşamakta. 8 yaşındayken gittiği dişçi tedavi esnasında oldukça hırpalayıcı davranmış. Ağzını kapatamaması için takılan kelepçeyi hatırlıyor. Yutkunmakta güçlük çekerken kaçma çabasına karşılık dişçi tokat atıyor. Bu olaydan beri dişçilerden kaçınıyor ve ne zaman dişçiye yönelik bir ortam görse veya muayeneyi hatırlatacak anısı hemen tetiklenip korkunç hatırayı tekrardan yaşıyor gibi hissediyor. 20 yıl boyunca dişçiden kaçınma ve ihmal sonucu mecburi bir ameliyat oluyor ve genel anestezi ile üst çenedeki dişlerin hepsi çekilmek zorunda kalınıyor. Bu olaydan sonra yılda bir kere dişçisine gitmeye başlıyor fakat sadece kontrol amaçlı. Bir müdahalede bulunmak hala imkânsız. Fakat şuanda alt çenesindeki sorunlu dişler yoğun bir acı yaratmakta ve tekrar dişçide bir operasyon geçirmesi gerekli.
Shirly,34 yaşında dişçi korkusu olan bir kadın. Birkaç yıl önce yirmilik dişinin çekilmesi için gerçekleşen müdahaleden sonra dişçiye gitmekten kaçınmaya başlamış. Tedavi sırasında bir anda kendisini yeşil önlüklerle kaplı bulmuş, hiçbir açıklamanın yapılmaması kendisini çaresiz hissetmesine neden olmuş. Oldukça acı verici anlarda duygusunu belirtmesine rağmen hiçbir karşılık alamamış. Sonradan anlaşılıyor ki alt çene kemiğinde çatlak oluşmuş. Korkusu yapılabilecek her hangi bir müdahale kalıcı hasara neden olabilir. Şuan ki problemi ise yirmilik dişi ile ilgili tekrardan bir operasyon geçirmesi gerektiği.
Joany, 25 yaşında diş tedavisinden korkan bir kadın. Korkusu iki yıl önce tacize uğradıktan sonra başlıyor. Olaydan sonra çenesinde yoğun bir ağrı hissediyor fakat medikal bir yardım almıyor. Acıyla geçen dört günün sonunda bir doktora gidiyor ve doktor onu hastahaneye yönlendiriyor çünkü görünen o ki çenesi kırılmış. Bir diş cerrahı kemik parçalarını bir araya getirmeye çalışmış fakat bu da oldukça sancılı bir deneyim olmuş. Bu olaydan sonrada gerekli olan bütün diş müdahalelerinden kaçınmaya başlamış. Korkularının üstesinden gelmeye oldukça motive fakat uzaktan gelen bir matkap sesi bile panik atak yaşamasına yetmekte çünkü çenesine yapılan müdahalede olan sesleri çağrıştırmakta.
Dişçi Korkusu Tedavisi ve Süreci
Danışanlara haftada bir olmak üzere 60 dakikalık EMDR seansları ayarlandı. Seansların sayısı ise danışanların ihtiyacına yönelik değişkenlik göstermiştir. Her seansın sonuna uygulanan testler ise her hafta alınan yolu göstermeye yardımcı olmuştur. Tedaviyi EMDR 2 eğitimini tamamlamış ve Shapiro tarafından oluşturulan “Fobi Protokolü”nü bilen bir psikolog tarafından gerçekleştirilmiştir. Protokol geçmişi-bugünü-geleceği çalışır. Protokol şu adımları içerir;
- Sıkıntıya sokan eski anı ya da anıların duyarsızlaştırılması
- Kaygıyı tetikleyen uyaranların duyarsızlaştırılması
- Danışanı geleceğe hazırlama.
Sonuçlar
Mark
Mark ile travmatik anısı EMDR ile çalışıldığında anının rahatsızlık seviyesi (0:rahatsızlık yok-10:rahatsızlık çok yüksek) 8,5’ten 1’e düşmüş. Ardından da pozitif inancı güçlendirilmiştir. Seansların bitimi ile kontrol görüşmeye çağırılan Mark doldurduğu testler ve gözlemler sonucu artık klinik olarak spesifik fobi kriterleri arasında yer almadığı görülmüştür. Seanslardan sonrada çalışmanın olumlu sonuçları devam etmiştir. Mark 2 hafta sonra yirmilik dişini çektirebilmiştir. Bir sonraki hafta başka bir dişi çekilmiştir. Bütün bunlar olurken de danışanın bilinci açık ve çok düşük düzeyde kaygı deneyimlemiştir.
Carly
Carly’nin EMDR görüşmeleri üç seans sürmüştür. Üçüncü görüşmede “bunula baş edebilirim” pozitif inancı güçlendirilmiştir. Seanslardan önce spesifik fobi kriterinde olan Carly artık bu kriterleri karşılamıyor ve iyileşmiş gözüküyor. Tedavi kaygı seviyesinin düşmesinde oldukça etkili olmuş ve seans bitiminden 2 hafta sonra dişçiye giderek belirgin bir rahatlıkla tedavisini olabilmiştir.
Shirly
Shirly ile üç EMDR seansı yapılmıştır. Anısına yönelik olan yüksek rahatsızlık seviyesi 0’a yaklaşılmıştır (0:rahatsızlık yok-10:rahatsızlık çok yüksek). Üçüncü seansta “güçlüyüm” pozitif inancı güçlendirilmiş ve böylelikle fobi protokolü bitirilmiştir. Seansın kalanında Shirliy’nin diş doktoruna gideceği zamana yönelik hazırlık çalışması yapılmıştır. Son EMDR seansından 3 hafta sonra Shirly kendi isteği ile bir doktora gitmiş ve yirmilik dişini sorunsuzca çektirmiştir. Bu süreçte baş edilebilir bir sıkıntı seviyesi olduğu belirlenmiş ve ilerleyen süreçte ihtiyaç duydukça da dişçiye gidebileceğini belirtmiştir.
Joany
Joany’nin tedavisinde diğer üç danışanınkinden daha farklı bir rota izlenmiştir. İlk olarak “Maruz Bırakma Tedavisi” uygulanmıştır. Giderek artan matkap sesine aşamalı olarak maruz bırakılmıştır. Fakat iki metre uzaktan gelen ses bir kaç dakika içinde rahatsız edici anıyı tetiklemiş ve kaygı seviyesinde ani yükselişe sebep olmuştur. Sese karşı hiçbir alışma gözlemlenmemiştir. Joany’nin bu şekilde tedaviye devam edilecekse seansları bırakma isteğinden dolayı o da EMDR terapi grubuna dahil edilmiştir.
İlk EMDR seansında, anısına odaklandıkça ona şiddet uygulayan kişiye yönelik duyduğu yoğun öfke duygusuyla çalışmıştır. Seansların devamında rahatsızlık seviyesinde önemli bir düşüş olmadığından pozitif inancın güçlendirilmesine de ne yazık ki geçilememiştir. Buna rağmen bir sonraki seansına geldiğinde kendisini dişçiye gitmeye hazır olduğunu belirtmiştir. Terapistin önce EMDR seanslarının bitmesi gerektiğini anlatıp danışanı ikna etmeye çabalasa da danışan “bu öfkeyle artık yüzleşmesi gerekmediği ”ni belirtmiştir ve dişçiye gitme kararından vaz geçmemiştir. O esnadan müsait olan dişçiye gidilmiştir ve tedavi için lokal anestezi uygulanmıştır. Joany’ın kaygı seviyesini makul bir noktada tutabildiği gözlemlenmiştir. Dişçi matkabı birkaç dakika kullanarak dolguyu uygulayabilmiştir.
EMDR ile Diş Doktoruna Gitme Korkusunu Yenme Terapisi
Dişçi fobisi terapisi programına katılmak ve ya bilgi almak için lütfen merkezimizi telefon ile arayarak bilgi ve randevu alınız.