Bilişsel Terapi Yaklaşımı ile Belirsizlik Dönemleriyle Baş Etmek
İzmir Psikolog
Yeni tip korona virüs Covid-19’un en zor yanı belirsizlik. Virüsün bulaşma yoğunluğu, kesin tedavisinin olmaması, kişilerin bağışıklık sistemlerinin gücünü ölçememesi , tüm dünya evde karantinadayken zincirleme yaşanılan ekonomik güçlükler, bu koşulların ne zaman sonlanacağını henüz bilemememiz…
Belirsizlik , birçok bireyde kontrol isteğini ortaya çıkarır.. Davranışlarımızı neleri yapabileceğimizi kontrol altına almak için değiştirmemiz gerekse de, kontrol edemediğimiz şey hakkındaki düşüncelerimizi değiştirmek de aynı derecede önemlidir. Belirsizliğin giderilmesine yardımcı olmak için ise bilişsel terapide kullanılan bazı teknikleri kullanabilirsiniz.
En Muhtemel Senaryoyu Hayal Etmek
İnsanlar endişeli, kaygılı olduğunda, muhtemelen en kötü durum senaryosunu hayal ederler. En kötü senaryoların pek çok olası sonuçtan sadece biri olduğunu hatırlatmak önemlidir. Genellikle en iyi durum ile en kötü durum arasında bir yerde bulunan en gerçekçi sonuç hakkında düşünmek de yardımcı olabilir.
Zihninizde en olası senaryonun görsel bir görüntüsünü oluşturun. En kötüsünü veya haftaya her şeyin normale döneceği en iyi senaryoyu değil, en olası olanı. Mesela bugünden 6 ay sonra ,çocuklarınızın okulda olduğunu, sizin daha önce yaptığınız sosyal aktivitelere geri döndüğünüzü, hayatın yeni bir “normallik” boyutu kazandığını düşünebilirsiniz. Biliyoruz ki her şey normale dönecek , sadece eski “normal” gibi olmayacak. Yeni bir “normal”e adapte olacağız.
Neden Belirlilik -Kesinlik İstiyoruz
Bir olaya bakış açımız,o olayla ilgili düşüncelerimiz ne hissettiğimizi etkiler. Bilişsel terapinin temel dayanağı bu olgudur. Koronavirüsü sizin veya aileniz veya topluluğunuz için üzerinde kontrolünüz olmayan yıkıcı ve baş edilemez bir tehdit olarak görürseniz, hayatınızı durduracak ölçüde kaygılı hissedersiniz. Virüsten korunma yönergelerini sorumlu bir şekilde yerine getirdiğinizi ve virüse yakalansanız bile hayatta kalabileceğinizi düşünüyorsanız, kendinizi çok daha iyi hissedersiniz.
Korona Virüsün ve karantina günlerinin ne zaman sonlanacağını bilseydik elbette çok daha iyi hissederdik.. Öldüğümüzde nereye gideceğimizi biliyor olsaydık, bizi refah ve mutluluk dolu bir duygu halinin bekliyor olacağını bilseydik belki ölümden korkmazdık. Bilmemek belirsizlik yaratır. Belirsizlik yaşadığımızda, sık sık kontrolü ele geçirmeye çalışarak rahatsızlığımızı azaltmaya çalışırız. Ancak,içinde bulunduğumuz dönemde evde kalmak, (elimizden geldiğince), diğer insanlara maruz kalmayı sınırlamak ,kendimizi ve çevremizi dezenfekte etmekten başka yapabileceğimiz çok şey yok. Tüm bilinmezlikler içinde en azından kendimizi nasıl koruyacağımızı biliyoruz..Elbette çoğumuz riski sıfıra indiremiyoruz. Çok gerekli durumlarda market alışverişleri için hala dışarı çıkmamız gerekiyor. Bazılarının hala işe gitmesi gerekiyor. Yaşamda her zaman% 100 kontrol sahibi olamayacağımızı kabul etmek önemlidir. Bununla birlikte, doğduğumuz günden bu yana zaten pek çok şey kontrolümüzde olmadan yaşıyoruz.
Tüm bu yaşanan pandemi olayından önce, güzel bir sabahta işinize gitmek veya arkadaşlarınızla buluşmak için arabanıza binmek üzere olduğunuzu hatırlayın. Aklınızdaki şey, siz arabanızı son derece dikkatli ve güvenli kullandığınız halde karşıdan gelen arabanın size çarpma ihtimali değil.Buna odaklanırsanız arabaya binemezsiniz. Aklınızdaki şey, işinizde nasıl verimli bir gün geçireceğiniz veya arkadaşlarınızla geçecek keyifli zaman…Kontrol edemeyeceklerimize odaklandığımızda, hayatı yaşayamıyoruz…
Kesinlik Talep Etme Sorunu
Kendinizin veya ailenizin virüsü kapamayacağına dair kesin bir garanti talep ederseniz, çok endişeli olursunuz, çünkü yaşamda mutlak kesinlik mümkün değildir.
Yaşamın bazı yönlerini kontrol altında hissetmediğinizde, hayatınızın diğer bölümlerini, özellikle de zamanınızı ve alışkanlıklarınızı kontrol altına alırsanız kendinizi çok daha iyi hissedersiniz. Her gün belirli bir saatte güne başlayın. Giyinin. Kişisel bakımlarınızı yapın. Yapmanız gereken gündelik görevleri ve ayrıca size keyif duygusu verebilecek aktivitelerin bir listesini yapın. İşiniz biterse, yeni bir beceri öğrenmeyi deneyebilirsiniz. Telefon veya görüntülü sohbet yoluyla sosyal etkileşim yalnız olmadığınız duygusunu verir. Sizden daha az şanslı olanlara, özellikle de yalnız yaşayan insanlara ulaşmak için bir yol bulun. Önemli şeyler yaptığınızı hissedin. Dışarıda yürümek, biraz hava almak, elbette uygun sosyal mesafeyi koruyarak,, insanların daha iyi hissetmesine yardımcı olur. Uykunuza, beslenmenize, kendinizi geliştirmenize önem verin. Hayat dışarıda durdu, ama zihnimizde ve evimizde durmadı.
İşlerin kontrolden çıktığı durumlar
Felaket haberleri ile zihninizi doldurmayın.Kaygılarınızı beslemeyin. Her saniye tüm dünyadan koronoa virüs haberlerini takip etmek size sahte bir kontrol duygusu verebilir ancak kaygılarınızı arttırmaktan başka birşey yapmaz.
Güçlü yönlerinizi ve baş etme becerilerinizi düşünün. Hayatınızda karşılaştığınız bazı zorluklar nelerdi? Bunların üstesinden gelmek için ne yaptınız? Kendinize arada hatırlatmayı unuttuğunuz güçleriniz neler ? Geçmiş tecrübelerinize bakın, bugün eyleme geçirebileceğiniz neler öğrendiniz?
Ve son olarak, neleri kontrol edebileceğinize odaklanın. Kontrol edemeyeceklerinize değil..
Evlerimizde olduğumuz pandemi döneminde kaygılarınız çok yüksekse ve gündelik yaşamınızı olumsuz etkiliyorsa, evinizden çıkmadan ONLINE psikoterapi desteği alabileceğinizi unutmayın.
ONLINE Psikoterapi hakkında daha fazla bilgi almak için :